Cây hoa mẫu đơn ta nổi bật với những chùm hoa rực rỡ trên đỉnh, cực sai hoa đem đến vẻ đẹp
quyến rũ, sang trọng. Hoa mẫu đơn không chỉ tượng trưng cho thịnh
vượng, giàu sang phú quý,sắc đẹp, mà mẫu đơn còn biểu tượng của những
cuộc hôn nhân hạnh phúc, với con cháu đề huề.
Đặc điểm cây mẫu đơn ta
Cây mẫu đơn ta được biết đến với nhiều
tên gọi: cây bông trang, hoa trang thái, mẫu đơn Thái Lan,nam mẫu đơn,
Cây long thuyền hoa, cây trang, với tên tiếng Anh: Ixora species, tên
khoa học là: Ixora spp.
Mẫu đơn ta thuộc họ Rubiaceae – Cà phê, có xuất xứ từ Tây tạng, Trung Quốc, cây có từ 4000 năm trước.
Mẫu đơn ta thuộc loại cây thân gỗ, dạng bụi nhỏ, sống lâu năm, lá thường xanh, cây cao khoảng 0,5-3m,phân nhiều cành nhánh.
Lá mẫu đơn mọc đối, hình bầu dục hơi
nhọn ở đầu, màu xanh nhạt hoặc xanh thẫm, bóng, mặt dưới màu nhạt hơn,
mép nguyên, lá dầy, bóng, nhỏ. Hoa mẫu đơn mọc thành chùm ở đầu cành và
các nách lá nên rất sai hoa, mỗi cây nở liên tục đến vài chục hoa một
lúc. Đường kính mỗi cụm hoa rất to, lên đến 10-20cm, được kết hợp bởi
những bông hoa hình leo kèn với ống dài, đầu loe ra . Hoa mẫu đơn có
nhiều màu sắc: từ trắng, hồng, vàng, đỏ với hương thơm dịu gần giống hoa
hồng. Quả chín màu đen và bóng có nhiều hình khối: tam giác, ngôi sao,
lục giác, bên trong chứa hạt màu đen, nhỏ như hạt đỗ đen.Hoa mẫu đơn cho
hoa rải rác quanh năm, nhiều nhất vào mùa hè, thu.
Ứng dụng và lợi ích cây mẫu đơn ta
Cây hoa mẫu đơn ta cho hoa đẹp, nhiều lại siêng hoa nên được trồng để trang trí nhiều nơi:
- Mẫu đơn trồng chậu để tiện di chuyển trưng ở ban công, hiên nhà, sân vườn, … mang đến vẻ đẹp rực rỡ, tươi tắn.
- Mẫu đơn còn được lựa chọn làm cây công trình, trồng hàng rào, đường
viền lãng mạn. Cây dễ cắt tỉa, tạo hình khối hình chóp, hình cầu…, càng
cắt tỉa cây cành nhiều cành nhánh lại càng sai hoa.
- Cây dễ trồng, dễ chăm nên được trồng làm điểm nhấn trong công viên, nơi công cộng, khu đô thị,… nổi bật trên nền cỏ xanh mượt.
- Hoa mẫu đơn ta có vẻ đẹp rạng ngời, lộng lẫy với ý nghĩa sâu sắc
được lựa chọn là món quà tinh thần trao tặng bạn bè, người thân vào
những dịp trọng đại, lễ tết.
- Hoa mẫu đơn ta còn được trồng bồn tạo cảnh quan đẹp cho sân vườn, hiên nhà, trồng tiểu cảnh mang nét đẹp cổ điển.
- Mẫu đơn còn được uốn tỉa tạo dáng thành cây bonsai đầy tính nghệ thuật.
- Hoa mẫu đơn ta thường trồng để làm hoa cúng, cắm lọ cũng bền đẹp và có hương thơm dịu
Ngoài ra, các thành phần trên cây mẫu đơn có tác dụng chữa bệnh hữu hiệu:
- Rễ cây mẫu đơn ta dùng để làm thuốc, rễ sau chế biến có nhiều vết
nhăn, trên bề mặt có nhiều hạt nhỏ màu trắng, bên ngoài màu đen, bên
trong hồng nhạt, dáng cong cong như lông ngỗng, có hương thơm đặc biệt.
Rễ giúp lợi tiểu, chữa tiểu đục, lỵ, đau nhức, cảm sốt, đau kinh, co
giật,gan, chuột rút, dị ứng…
- Hoa mẫu đơn ta cũng chữa lỵ, các màu khi dùng chữa bệnh có tác dụng ngang nhau.
Cách trồng chăm sóc cây mẫu đơn ta
Mẫu đơn ta dễ trồng, dễ chăm,ít sâu bệnh
nên còn được lựa chọn làm cây công trình. Có thể trồng mẫu đơn quanh
năm, tốt nhất vào tháng 2 và tháng 10.
- Ánh sáng: cây mẫu đơn ưa sáng nhưng cũng sống được một phần bóng
râm, cây sợ tối. Nếu trồng bóng râm thì cây ra hoa kém. Mùa hè nắng gắt
cần che nắng, tuy nhiên cần vừa phải tránh làm rụng lá.
- Nhiệt độ: Cây hoa mẫu đơn ta chịu được biên độ nhiệt lớn, chịu nóng và lạnh khá tốt.
- Độ ẩm: mẫu đơn ta ưa ẩm trung bình.
- Đất trồng: cây sống được ở nhiều loại đất tuy nhiên không ưa đất
mặn. Đất trồng mẫu đơn ta đặc biệt khi trồng chậu cần thoáng xốp, giàu
dinh dưỡng, giữ nước và thoát nước tốt, đất nên duy trì có tính axit với
pH 6-7 .
Khi trồng nên đào một hốc rộng 2 lần kích thước gốc và không quá sâu. Đặt bầu cây vào, lấp đất rồi tưới nước thật đẫm.
Tưới nước: Cây mẫu đơn ta chịu hạn tốt
nhưng chịu úng kém, khi trồng không để cây khô hạn lâu ngày là được. Nếu
mưa nhiều cần đào rãnh thoát nước, nếu không cây ngập nước thời gian
ngắn cũng ảnh hưởng đến sự phát triển. Cây còn nhỏ thì cần nhiều nước,
nên tưới vào buổi sáng, cây trưởng thành 2-3 ngày mới phải tưới.
Bón phân: Cần bón bổ sung phân hóa học,
hữu cơ, vi sinh… khi cây có nụ , hoa đầu tiên. Nên bón NPK để tăng cường
Nito, Photpho thúc đẩy hoa nở, Kali để phát triển lá cành.
Trời lạnh không nên bón phân, khi cây bị vàng lá thì bón thêm ít phân hữu cơ quanh gốc.
Cây khi trồng ở ánh sáng đầy đủ, thoáng mát sẽ ít sâu bệnh, một số bệnh thường gặp là rệp, ve bọ, rầy.
Cắt tỉa hoa tàn để tập trung dinh dưỡng cho cây. Một số cành lá bị khô héo sau sương muối hoặc giá lạnh cần cắt bỏ kịp thời.
– Hoa mẫu đơn được nhân giống bằng cách giâm cành hoặc chiết cành.
Nhân giống mẫu đơn bằng gieo hạt, chiết cành, giâm cành, tách cây. Gieo hạt 4-5 năm mới có hoa, đơn giản nhất là cách tách cây.